Filosoferen over natuur: een vraag met pit..

Kun je filosoferen over een pit?
Jazeker! Let maar eens op.

 

filosoferen over een pitHet leven van veel kinderen is door Corona helemaal anders geworden.
We moeten bijvoorbeeld zoveel mogelijk binnen blijven.
We voelen ons daardoor een stuk minder vrij.

Maar hoe zit dat eigenlijk met de natuur?
Kan de natuur zich ook meer of minder vrij voelen? Laten we dat eens onderzoeken. Kinderen filosoferen over natuur met behulp van een vraag met pit!

Oké, wat heb ik daar voor nodig?

Deze items:

– paar pitten en zaden (die kun je gewoon ergens uithalen, uit een appel bijvoorbeeld)
– een potje aarde met zaadjes erin
– tomatenplantje (ander plantje mag ook)
– losse tomaat (een stuk fruit mag ook: peer, appel etc.)
– fruit of groente verwerkt tot iets eetbaars (denk aan appelsap of tomatenketchup)
– plaatje van een plant dat groeit in de natuur
– plaatje van een plant dat groeit in een kas

Ja, hallo, dat heb ik toch niet in huis?
O… Geeft niks, dan maak je gewoon tekeningetjes van die dingen.

Nu heb je zaadjes en pitjes in allerlei hoedanigheden. De grondvraag is:

Wanneer zijn de zaadjes en pitjes het meeste vrij?

Om het antwoord te vinden kun je alle items op volgorde leggen van meest naar minst vrij. Pak hiervoor bijvoorbeeld een rood (minst vrij) en groen (meest vrij) blaadje (of voorwerp) en leg deze op de uiteinden van een tafel.

Bedenk voor elk item op welke plek het thuis hoort. Geef daar altijd een argument bij (ik vind… omdat/want…).
Je filosofievrienden kunnen een ander argument hebben, waardoor de items van plek verschuiven.

Stel in het gesprek elkaar de volgende wroet en graafvragen:

filosoferenovereenpitWat is dat vrij zijn?
Is de natuur vrij?
Is deze pit/tomaat/sperziboon etc. vrij?
Is een kat vrij?
Ben jij vrij?

 

Kun je iets of iemand noemen dat niet vrij is volgens jou?
Heeft de pit iets nodig om vrij te zijn?
Heb je anderen nodig om vrij te zijn?
Wat is het verschil tussen vrij zijn en je vrij voelen?
Kun je vrij zijn in je hoofd?
Kun je je vrij voelen in de gevangenis?
Is vrij zijn een keuze?

Denk je dat je een antwoord hebt gevonden?
Dan kun je met deze groeivragen vaak nóg verder denken.

– Is dat altijd zo?
– Kun je daarvan een voorbeeld geven?
– Kan het ook anders zitten?
– Kan het tegendeel waar zijn?
– Bestaat daar een regel voor?
– Wat voor gevolgen heeft dat?
– Wat betekent dat?
– Wat bedoel je daarmee?
Etc….

En nu je toch lekker aan het denken bent, denk dan ook even over deze grondvraag na:

Wat heeft het meest met natuur te maken?

Om een antwoord op deze vraag te vinden, zet je alle items in volgorde van meest naar minst natuur. En vergeet ook hierbij de argumenten niet!

Wroet en graafvragen:

filosoferenoverdenatuurWat is natuur?
Is deze pit/tomaat/sperziboon natuur?
Is een robot/kat natuur?
Ben jij natuur?
Bestaat er iets wat niet van natuur is gemaakt?
Wat bedoelen we met: ‘onnatuurlijk’?
Is alles om ons heen natuur?
Is fantasie natuur?

Denk je dat je een antwoord hebt gevonden?
Dan kun je met de groeivragen hierboven vaak nóg verder denken.

n.b. het is belangrijk het eigen antwoord zoveel mogelijk uit te stellen en oprecht nieuwsgierig te blijven naar de antwoorden van elkaar en deze zoveel mogelijk te blijven bevragen! Veel plezier!

Reacties van kinderen

‘Als het zaadje ketchup is geworden dan ben je helemaal fijn gemalen en dan ben je
helemaal niks meer en dus niet vrij’.
‘De tomaat is zichzelf niet meer, in zijn eigen vorm, zoals in de natuur’.
‘Ik heb mijzelf, vrienden en familie nodig om mij vrij te voelen. Net als een tomaat
water en zonlicht nodig heeft’.
‘De natuur is vrij, omdat het allemaal uit zichzelf groeit, want je gaat niet elke dag er
naar toe om alles te verzorgen.’
‘Als je in de natuur groeit dan ben je nog vrij, want dan ben je niet geplukt’.
‘Vrij zijn betekent dat je alles kan doen wat je wilt’.

Leren filosoferen met kinderen?

Ben je helemaal gegrepen door deze activiteit en wil je als ouder/opvoeder zelf leren filosoferen met kinderen?
Ik geef workshops en trainingen. Neem contact met mij op voor meer informatie.
---------

Redactie: Fabien van der Ham

n.b. Dit gesprek voerde ik met kinderen van BSO het Tuinhuis. De bijdrage maakte ik voor De Week van de Kinderfilosofie. Dat dit jaar voor het eerst plaats vindt van vrijdag 9 t/m zaterdag 17 april 2021. En kun je terug vinden in het leuke 'doeboekje' dat je krijgt als je mee doet aan een activiteit deze week!
In deze week organiseer ik nog veel meer activiteiten voor kinderen. Zo kom ik met de Filosofieboom en het DenkBos naar de BSO en Utrechtse parken om te spelen met natuurvragen.

Vond je dit interessant? Delen mag!